ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΕΛΙ- ORGANIC HONEY

Γράφει: Άνθιμος Σιγκούδης, Γεωπόνος-Μελισσοκόμος, Γεν.Γραμματέας Μελισσοκομικού Συλλόγου Ν. Πέλλας, Κιν.: 69 37-47 53 57

ΤΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΕΛΙ:

Ένας αληθινός θησαυρός υγείας και δύναμης:

Η εκμετάλλευση της μέλισσας από τον άνθρωπο χρονολογείται από την πιο πρώιμη αρχαιότητα.

· Στους Αιγυπτιακούς παπύρους πριν από 3500 χρόνια αναφέρεται το μέλι ως θεραπευτικό μέσο.

· Στο βιβλίο της ζωής των αρχαίων Ινδών αναφέρεται ότι η ζωή παρατείνεται όταν στην καθημερινή δίαιτα υπάρχει το γάλα και το μέλι.

· Το νέκταρ αποτελούσε την τροφή των αθάνατων Ολύμπιων θεών. Με μέλι ανατράφηκε ο Δίας από τη νύμφη Μέλισσα.

· Ο Ιπποκράτης συνιστούσε το μέλι για τη θεραπεία πολλών ασθενειών, το ίδιο και ο Αριστοτέλης που πίστευε ότι το μέλι παρατείνει τη ζωή.

· Οι Αιγύπτιοι προσέφεραν στους θεούς τους κηρύθρες με μέλι ως πολύτιμο δώρο αφοσίωσης και εξευμενισμού.

· Στις Μυκηναϊκές πινακίδες της Γραμμικής Β ανάμεσα στα άλλα προϊόντα βασικής διατροφής αναφέρεται και το μέλι (me-ri).

· Στα κλασικά χρόνια το μέλι ήταν ένα από τα συστατικά του μυτωτού (είδος χυλού). Τα όσπρια επίσης τα έτρωγαν κατά κανόνα με τη μορφή χυλού προσθέτοντας ανάμεσα στα άλλα και μέλι.

· Η παράδοση αναφέρει ότι όταν πέθανε ο Μέγας Αλέξανδρος τον τοποθέτησαν σε μέλι για να διατηρηθεί πολύ καιρό.

· Η Κλεοπάτρα, βασίλισσα της Αιγύπτου, χρησιμοποιούσε το μέλι για την περιποίησή της.

· Αλλά και στην περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας το μέλι ήταν μέρος της διατροφής, ιδιαίτερα στα μοναστήρια.

Γιατί μέλι και όχι ζάχαρη

Υπάρχουν δεκάδες βιβλία γραμμένα για το μέλι, που εξυμνούν το θαυμάσιο αυτό προϊόν της φύσης.

· Για το μέλι δεν έχει γραφτεί τίποτε εναντίον.

Αντίθετα η ζάχαρη έχει κατηγορηθεί για πληθώρα παρενεργειών στον άνθρωπο. Το υψηλό επίπεδο χοληστερίνης, οι πονοκέφαλοι, η κούραση, η ερεθιστικότητα, η δυσκοιλιότητα αποδίδονται κατά ένα μέρος στην κοινή ζάχαρη.

· Η ζάχαρη είναι ένα βιομηχανοποιημένο προϊόν, αποτέλεσμα χημικής επεξεργασίας.

Το μέλι είναι ένα φυσικό βιολογικό προϊόν, κατευθείαν από τη φύση, και δεν επιδέχεται καμιά επεξεργασία.

· Η ζάχαρη αποτελείται αποκλειστικά από ζαχαρόζη.

Το μέλι περιέχει τουλάχιστον 180 διαφορετικές ουσίες, οι οποίες διασυνδέονται οργανικά με τέτοιο τρόπο ώστε κανείς μέχρι τώρα δεν μπόρεσε να φτιάξει τεχνητά, παρά τη γνωστή σύνθεση.

Θρεπτική αξία του μελιού

Τα σάκχαρα του μελιού είναι απλά, απορροφούνται αμέσως, γι' αυτό και το μέλι είναι μια γρήγορη πηγή ενέργειας για τον οργανισμό για τους αθλητές, τα παιδιά, τις εγκύους, τους αρρώστους και για κάθε ταλαιπωρημένο οργανισμό.

Περιέχει μονοσακχαρίτες που αφομοιώνονται άριστα από τον ανθρώπινο οργανισμό χωρίς παρενέργειες, σε αντίθεση με την κοινή ζάχαρη που περιέχει δισακχαρίτες και δημιουργεί τόσα κακά ώστε να θεωρείτε σήμερα ως καταστροφή για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Το μέλι έχει ανόργανα στοιχεία γνωστά σαν ιχνοστοιχεία(φώσφορο, μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο, θείο, χλώριο, κάλιο), τα οποία παίζουν σπουδαίο ρόλο στον μεταβολισμό και τη θρέψη, είναι συστατικά του σκελετού και των κυττάρων, συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα και τέλος ρυθμίζουν την οξύτητα του στομάχου.

Η συγκέντρωση των βιταμινών που έχει το μέλι δεν είναι αρκετή για τις ημερήσιες ανάγκες μας, βοηθούν όμως στην απορρόφηση των σακχάρων.

Επίσης 17 αμινοξέα, διάφορα ένζυμα και ανώτερες αλκοόλες.
Περιέχει επίσης γύρη.

Το μέλι περιέχει πάνω από 180 διαφορετικές ουσίες που του δίνουν τον πολύτιμο αυτό χαρακτήρα.
Τέλος να προσθέσουμε ότι είναι πολύ πλούσιο σε θερμίδες (περίπου 3.200 ανά κιλό, τριπλάσιες από το κρέας) και πρέπει να καταναλώνετε με σύνεση.

Θεραπευτική αξία του μελιού

Έχει αντισηπτικές ιδιότητες, είναι τονωτικό, αυξάνει το ρυθμό λειτουργίας της καρδιάς, μειώνει προβλήματα έλκους στο στομάχι, ανακουφίζει από την αϋπνία, τη δυσκοιλιότητα, τους πονόλαιμους και γενικά συμβάλλει στην καλή λειτουργία του οργανισμού.

Η κατανάλωση μελιού βοηθά στη γρηγορότερη αποκατάσταση της υγείας σε περιπτώσεις αναιμίας λόγω του σιδήρου που περιέχει.

Βοηθά επίσης σημαντικά στον ταχύτερο μεταβολισμό του οινοπνεύματος με αποτέλεσμα να απαλλάσσεται κανείς γρηγορότερα από την κατάσταση μέθης.

Το μέλι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε χολίνη που βοηθά ιδιαίτερα άτομα που λόγω καθιστικής εργασίας υποφέρουν από δυσκοιλιότητα.

Έχει αντιμικροβιακή δράση και εμποδίζει την ανάπτυξη των βακτηρίων και άλλων παθογόνων οργανισμών. Είναι χρήσιμο για την επούλωση και τον καθαρισμό ή την απολύμανση πληγών και εγκαυμάτων.
Βοηθά σε περιπτώσεις κόπωσης, ανορεξίας, αδιαθεσίας, αδυναμίας.
Μειώνει τις βρογχικές ενοχλήσεις από κοινά κρυολογήματα, είναι δυναμωτικό και καταπραϋντικό.
Βοηθά την λειτουργία των ενδοκρινών αδένων είναι καρδιοτονωτικό, συμβάλει στον μεταβολισμό και την θρέψη του οργανισμού.
Τέλος ορισμένοι τολμούν να πουν ότι δρα προληπτικά κατά του καρκίνου. Στη χώρα μας η μεγάλη ποικιλία της χλωρίδας μας χαρίζει μέλι σπουδαίας βιολογικής αξίας και άριστης ποιότητας.

ΕΙΔΗ ΜΕΛΙΟΥ:

Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες μελιού. Το ανθόμελο που παράγεται από το νέκταρ των λουλουδιών, και το μέλι μελιτωμάτων που παράγεται από τον χυμό του Πεύκου, της Ελάτης και άλλων δασικών φυτών.

Το ανθόμελο όταν έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά λαμβάνει την ονομασία του φυτού από το οποίο προέρχεται. Έτσι έχουμε μέλι θυμαρίσιο, καστανιάς, πορτοκαλιάς, ερείκης, ηλίανθου, βαμβακιού, πολυκόμβου, κ.ά. Το ίδιο συμβαίνει και με το μέλι μελιτωμάτων με κύριες κατηγορίες το μέλι Ελάτης και Πεύκου.

Πευκόμελο: Το 65% περίπου της συνολικής ελληνικής παραγωγής μελιού. Δεν είναι ιδιαίτερα γλυκό γι’ αυτό και αρέσει ιδιαίτερα στην γεύση. Είναι από τις κατηγορίες μελιού που δεν κρυσταλλώνουν. Είναι πλουσιότερο από το ανθόμελο σε ιχνοστοιχεία, σε πρωτεϊνες, σε αμινοξέα. Έχει λιγότερες θερμίδες.

Ελάτης: Μία από τις καλύτερες κατηγορίες μελιού που παράγεται στην χώρα μας. Έχει γεύση που αρέσει και στον περισσότερο απαιτητικό καταναλωτή. Παραμένει ρευστό σχεδόν για πάντα.

Βαμβακιού: Ανοικτόχρωμο μέλι που μετατρέπεται σε ασπρουδερό μετά την κρυστάλλωσή του σε 1-2 μήνες. Το πιο πλούσιο σε βακτηριοστατική δράση.

Ερείκης(Σουσουρίσιο): Θεωρείται προϊόν υψηλής θρεπτικής αξίας για αυτό και διατίθεται κύρια από καταστήματα υγιεινής διατροφής. Έχει οσμή και γεύση χαρακτηριστική που αρέσει ιδιαίτερα σε απαιτητικούς καταναλωτές. Κρυσταλλώνει γρήγορα σε 1-3 μήνες. Είναι σκοτεινόχρωμο, μετά την κρυστάλλωση του λαμβάνει μια κοκκινωπή εμφάνιση.

Καστανιάς: Είναι ανάμιξη μελιτώματος και νέκταρος. Έχει έντονο άρωμα που αρέσει και γεύση που ελάχιστα πικρίζει. Κρυσταλλώνει αργά σε 1-2 χρόνια.

Πολύκομβου: Σκοτεινόχρωμο μέλι, με γεύση που δεν αρέσει ιδιαίτερα, γι αυτό και δεν συναντάται ως αμιγές μέλι. Είναι πλούσιο σε ένζυμα και προσφέρεται για ανάμιξη με άλλα είδη μελιού.

Θυμαρίσιο: έντονα αρωματικό μέλι, εξαιρετικά ευχάριστο στην γεύση με ανοικτόχρωμη λαμπερή εμφάνιση, κατατάσσεται στις καλύτερες ποιότητες μελιού που υπάρχουν. Κρυσταλλώνει σε διάστημα 6-18 μήνες από την παραγωγή του.

Πορτοκαλιάς: Έχει υπέροχο άρωμα και εξαιρετική γεύση. Κρυσταλλώνει πολύ σύντομα σε 1-2 μήνες. Είναι έντονα ανοικτόχρωμο, μετατρέπεται σε ασπρουδερό μετά την κρυστάλλωσή του. Αρέσει πολύ στον καταναλωτή.

Ηλιάνθου: Είναι ανοικτόχρωμο μέλι που κρυσταλλώνει σε 1-2 μήνες. Στην κρυσταλλική του μορφή είναι κιτρινωπό. Είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες, οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην διατροφή μας.

ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗ ΜΕΛΙΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ:

Η κρυστάλλωση είναι φυσικό φαινόμενο που δεν προξενεί καμία αλλαγή στην θρεπτική και βιολογική ιδιότητα του μελιού. Σχετίζεται με την φυτική προέλευση του μελιού και επηρεάζεται από την χημική του σύνθεση. Οι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ταχύτητα κρυστάλλωσης είναι η περιεκτικότητα του δείγματος σε γύρη, η συγκέντρωση της γλυκόζης και του νερού, η σχέση φρουκτόζης / γλυκόζης, η σχέση γλυκόζης / νερού, η παρουσία του σακχάρου μελιτόζη κ.ά.

Ένα κρυσταλλωμένο μέλι δεν είναι χαλασμένο ούτε και νοθευμένο. Το κρυσταλλωμένο μέλι ρευστοποιείται εύκολα σε μπεν-μαρί (40°C), χωρίς να χάσει καμιά από τις βιολογικές και θρεπτικές του ιδιότητες.

ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΟΥ ΜΕΛΙΟΥ:

Το χρώμα του μελιού είναι χαρακτηριστικό της προέλευσης του. Τα σκοτεινόχρωμα μέλια είναι πλούσια σε ιχνοστοιχεία ( κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο νάτριο κλπ.) και συνεπώς έχουν υψηλή θρεπτική αξία. Τα ανοιχτόχρωμα έχουν ωραίο άρωμα και γεύση.

ΝΟΘΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΛΙ:

Το μέλι είναι από τα ελάχιστα τρόφιμα που δεν νοθεύονται.

Αναμιγνύεται δύσκολα με το νερό, γλυκόζη ή άλλη γλυκαντική ουσία. Περιπτώσεις νοθείας του ελληνικού μελιού είναι σπάνιες.

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΟΧΙ ΞΕΝΟ:

Τα Ελληνικό μέλι ποιοτικά είναι καλύτερο από το εισαγόμενο διότι:

· Συχνά το εισαγόμενο μέλι είναι ‘νερουλό’ δηλαδή έχει μεγαλύτερα ποσοστά υγρασίας απ’ ότι το ελληνικό. Όσο υψηλότερα ποσοστά υγρασίας έχει το μέλι τόσο περισσότερο κινδυνεύει να ξινίσει.

· Η τεχνολογία μελιού στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα προχωρημένη, με αποτέλεσμα το ελληνικό μέλι να δέχεται την ελάχιστη τυποποίηση και επεξεργασία. Αντίθετα το εισαγόμενο μέλι είναι προϊόν τυποποίησης και προχωρημένης επεξεργασίας ( αφαίρεση γύρης, υπερβολικό ζέσταμα, χαρμάνια για μην κρυσταλλώνει, αλλαγή του χρώματος κλπ.)

· Η γεύση και το άρωμα των ελληνικών μελιών είναι ανώτερη εκείνης των εισαγομένων

ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΜΕΛΙΟΥ:

Η γυάλινη συσκευασία είναι καλή γιατί το γυαλί είναι ουδέτερο υλικό και δεν αντιδρά με το μέλι ώστε να αλλοιώσει την ποιότητα του. Παράλληλα ο καταναλωτής βλέπει τι αγοράζει ( χρώμα, ρευστότητα, κρυστάλλωση, καθαρότητα).

Η τενεκεδένια συσκευασία βοηθά περισσότερο στην διατήρηση της βιολογικής αξίας του μελιού γιατί δεν επηρεάζεται σημαντικά η βακτηριοστατική δράση του μελιού.

Τα πλαστικά βάζα που δεν αναγράφουν την ένδειξη ‘’ για τρόφιμα’’ είναι ακατάλληλα και πρέπει να αποφεύγονται.