ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΠΟΛΗ- ORGANIC PROPOLIS

Γράφει: Άνθιμος Σιγκούδης, Γεωπόνος-Μελισσοκόμος, Κιν.: 69 37-47 53 57

Η ΠΡΟΠΟΛΗ
Γενικά.
Η Πρόπολη είναι ένα από τα πλέον καλά τεκμηριωμένα προϊόντα της μέλισσας που με τις ιδιότητες της συντελεί στην διατήρηση της γενικής υγείας μέσα στην κυψέλη. Επικαλύπτει τα πάντα από τα κελιά μέχρι και ολόκληρο το εσωτερικό της κυψέλης.
Η Πρόπολη είναι μια ρητινώδης ουσία την οποία συλλέγουν οι μέλισσες από τις άκρες των τρυφερών φύλων, των μπουμπουκιών, των νέων οφθαλμών, νωρίς την άνοιξη από λεύκες, καστανιές, φουντουκιές, τα κωνοφόρα πεύκο και τούγια, το καλοκαίρι από βελανιδιές, σκλήθρα, το φθινόπωρο συλλέγουν από σουσούρα και κουμαριά (Φώτο) περιορισμένο βέβαια αριθμό φυτών σε σχέση με αυτά που χρησιμοποιούν για νέκταρ και γύρη. Όταν οι κύριες πηγές εξαντλούνται μαζεύουν πρόπολη από δευτερεύοντα φυτά. Με την πρόπολη αποστειρώνουν την κυψέλη και προφυλάσσονται από κάθε μολυσματική ασθένεια. Επιπλέον την χρησιμοποιούν σαν οικοδομικό υλικό μέσα στην κυψέλη ΄΄σοβατίζοντας΄΄ τις χαραμάδες, τρύπες από ρόζους, σχισμές, το φθινόπωρο μικραίνουν την είσοδο εναποθέτοντας πρόπολη σαν τσιμέντο, και σχεδόν όλο το χρόνο ΄΄λουστράρουν΄΄ τα άδεια κελιά προετοιμάζοντας τα έτσι για να γεννήσει η βασίλισσα.
Χαρακτηριστικά.
Η Πρόπολη περιέχει περίπου 55% ρητίνες και βάλσαμα, 30% κερί, 10% αιθέρια έλαια και 5% γύρη, ένζυμα και διάφορες άλλες ουσίες. Είναι πλούσια σε αμινοξέα, μικροποσότητες ιχνοστοιχείων εμπεριέχει επίσης πολλές βιταμίνες συμπεριλαμβανομένων, βιοφλαβίνες, βιταμίνη Β3 και βιταμίνη Κ, όλα τα παραπάνω περιέχουν περίπου 200 διαφορετικά συστατικά που δίνουν στην πρόπολη αντιβακτηριδιακή δύναμη. Σε περιπτώσεις που απαιτείται για το μελίσσι περισσότερη πρόπολη χρησιμοποιούν στο μείγμα πιο πολύ κερί και γύρη (κατώτερη ποιότητα)
Ανάλογα με την φυτική της προέλευση αλλά και την περιεκτικότητα της σε γύρη, κερί ή ρητινώδεις ουσίες, παρουσιάζει και μεγάλο χρωματικό φάσμα που αρχίζει από σκούρο πράσινο μέχρι ανοικτό κίτρινο χωρίς να παραλείπουμε τις μίξεις τους με όλες τις αποχρώσεις του καφέ. Το σημείο τήξεως της είναι γύρω στους 65ο C. Έχει πολύ ευχάριστη μυρουδιά, μυρίζει σαν θυμίαμα, βανίλια, κερί με μέλι, κλπ, σ’ αυτό συντελούν τα αιθέρια έλαια που περιέχει.
Ονομασία.
Το όνομα Πρόπολη το δώσανε οι αρχαίοι Έλληνες μελισσοκόμοι αντιλαμβανόμενοι ότι μεταξύ της δικής τους κοινωνίας, πόλης-κράτους και της κοινωνίας πόλης-κυψέλης που ήταν όμοιες, υπήρχαν οι ίδιες ανάγκες προστασίας από τον κίνδυνο των ξαφνικών επιθέσεων των εχθρών τους. Οι μεν άνθρωποι από εχθρικές πόλεις–κράτη, οι δε μέλισσες από τις εχθρικές σφήκες, νυκτόβιες πεταλούδες, ποντίκια, κ.α. Οι άνθρωποι προφυλάσσανε τις πόλεις τους κατασκευάζοντας σαν αντίσταση, ψηλά και γερά πέτρινα τοίχοι. Έξω από τα τοίχοι έκαναν πρώτα τα Προ-χώματα(τάφρους) μετά μία είσοδο-έξοδο που οδηγούσε στο εσωτερικό της πόλης-κράτος την ονόμαζαν Προ-πύλαια και κατόπιν τα Προ-πύργια που τα επάνδρωναν οι Προ-φυλακές(ομάδες πολεμιστών).
Παρατηρήσανε με προσοχή ότι ακριβώς το ίδιο συνέβαινε και με τις μέλισσες, κατασκεύαζαν σαν πρώτη αντίσταση ένα τοίχος από μία καφέ ουσία που μόνον αυτές μπορούσαν να το διαπεράσουν εύκολα, οι τρύπες-δίοδοι(Προ-πύλαια) που άφηναν δεν χωρούσαν να τις περάσουν οι ογκωδέστεροι εχθροί τους. Βλέποντες οι αρχαίοι, αυτή την καφέ ουσία τοποθετημένη από τις μέλισσες στο συγκεκριμένο σημείο, δηλαδή στην είσοδο της κυψέλης(Προ-πύλαια) και αφού δεν είχε ονομασία την βαφτίσανε δίνοντας της το όνομα Πρό-πόλη, εννοώντας την αμυντική ιδιότητα της, που σημαίνει εμπρός(προ) από την κοινωνία-πόλη(πόλη) της κυψέλης.
Σήμερα μεταφράζοντας βέβαια και τις ουσιαστικές εργασίες και ιδιότητες που έχει η καφέ αυτή ουσία στην κοινωνία–πόλη της κυψέλης, δηλαδή, προ-κάλυψη απέναντι στους εχθρούς, προ-φύλαξη από έντονα χειμωνιάτικα καιρικά φαινόμενα και προ-στασία του πληθυσμού από βακτήρια διάφορους μικροοργανισμούς κλπ. συμφωνούμε πως με πολύ σοφία αλλά και σωστά δόθηκε αυτή η ονομασία στην Πρόπολη, η οποία ισχύει και διεθνώς ως Propolis.
Προστασία της κυψέλης.
Η δράση της έχει πολύ μεγάλο φάσμα, από μικροβιοκτόνο δράση μέχρι την κατασκευή γεφυρών μεταξύ των πλαισίων και από το γυάλισμα των κελιών μέχρι το εσωτερικό σοβάτισμα της κυψέλης. Κατά καιρούς οι μελισσοκόμοι την είπαν επίσης κόλα, τσιμέντο, σοβά, βερνίκι, λούστρο και άλλες ονομασίες οικοδομικών υλικών λόγω των πολλαπλών ιδιοτήτων της και σίγουρα αν δούμε αναλυτικά την κάθε ιδιότητα θα αντιληφθούμε πως: Η κόλα, αυτή η ενοχλητική ουσία που συγκολλά τα πλαίσια με την κυψέλη αλλά και μεταξύ τους, αυτή η κόλα που κολλάει στα χέρια μας κατά τις επιθεωρήσεις των μελισσιών μας και κάποιες φορές κολλά και στα ρούχα μας αυτή η κόλλα είναι η θαυματουργή Πρόπολη. Το τσιμέντο για το κλείσιμο των ανοιγμάτων των εισόδων των κυψελών είναι η αξεπέραστη πρόπολη. Οι γέφυρες μεταξύ των πλαισίων ή τα σκαλιά που κάνουν για να ανεβαίνουν εύκολα οι μέλισσες από τον πάτο της γονοφωλιάς στα πλαίσια αλλά και από τους κηρηθροφορείς της γονοφωλιάς στον μελιτοθάλαμο είναι η πρόπολη. Κάθε ξένο αντικείμενο η σώμα που θα βρεθεί μέσα στην κυψέλη και δεν μπορεί να μετακινηθεί από τις μέλισσες, επί τόπου καλύπτεται απ’ άκρο σε άκρο με την βακτηριοστατική πρόπολη. Το ότι περνούν όλα τα κελιά μετά το καθάρισμά τους και πριν από την γέννα της βασίλισσας με ένα λεπτό στρώμα Πρόπολης εξασφαλίζει την υγιεινή ανάπτυξη του αυγού και της προνύμφης σε πραγματικά τέλεια αποστειρωμένο περιβάλλον. Σε πειράματα που έγιναν με πρόπολη σε εργαστήρια αποδείχθηκε η αντιμικροβιακή και μυκητοκτόνο δράση της πρόπολης αφού σε σύνολο 29 ειδών βακτηρίων ανέστειλε τη δράση των 25 ακόμη και αυτό της Αμερικάνικης Σηψηγονίας του Γόνου (ΑΣΓ), ακόμη σε 39 είδη μυκήτων σταμάτησε την ανάπτυξη σε 20 είδη.
Ποιότητα και Συλλογή.
Παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα της Πρόπολης είναι διάφοροι, η πρόσμιξη της με ξένες ουσίες, μεγαλύτερη ποσότητα γύρης και κεριού στην σύνθεσή της, ο χρόνος και ο τρόπος αποθήκευσης, οι μη ενδεδειγμένοι τρόποι συλλογής της και η φυτική της προέλευση είναι μερικοί παράγοντες που μπορούν να υποβαθμίσουν την ποιότητα της.
Αντίθετα η πρόπολη που συλλέγεται από μελίσσια νομαδικής μελισσοκομίας επειδή έχει μαζευτεί από περισσότερα φυτά είναι καλής ποιότητας και παρουσιάζει μεγαλύτερο φάσμα αντιμικροβιακής δράσης την προτιμάμε περισσότερο, το ίδιο και την πρόπολη που συλλέγουμε από μελισσοκομεία σε ορεινές τοποθεσίες. Η πρόπολη με έντονη μυρωδιά, περιέχει περισσότερα αιθέρια έλαια, βάλσαμα και ρητίνες, αυτή η πρόπολη θεωρείται καλής ποιότητας. Στα διάφορα εργαστήρια ελέγχεται η καθαρότητα και η ποιότητα της από το πόσο γρήγορα οξειδώνεται. Η γρήγορη οξείδωση σημαίνει και καλής ποιότητας πρόπολη.
Την μαζεύουμε από τις άκρες των πλαισίων, από τα υφάσματα που βάζουμε για ξεχειμώνιασμα, την βρίσκουμε επίσης να φράσσει την είσοδο της κυψέλης, από τις ταΐστρες τύπου πιάτου, πλαστικά διαφράγματα με γρίλιες, εσωτερικό καπάκι με σήτα, αφαίρεση ενός πλαισίου και αραίωση των υπολοίπων, αλλά και από ειδικές πλαστικές και μεταλλικές σήτες που τις βάζουμε για συλλογή πρόπολης πάνω από τους κηρηθροφορείς. Η πρόπολη αφαιρείται όταν το ύφασμα ή την σήτα την βάλουμε για λίγη ώρα στην κατάψυξη, τότε θρυμματίζεται και συλλέγεται εύκολα. Μπορούμε να συλλέξουμε γύρω στα 250 γραμμάρια περίπου το χρόνο ανά κυψέλη. Η κατάψυξη υποβαθμίζει την ποιότητα της διότι εύκολα χάνεται η μυρωδιά της. Η πρόπολης είναι σταθερό υλικό κατάλληλο για μακροχρόνια εναποθήκευση χωρίς ιδιαίτερα μεγάλες αλλοιώσεις, θα πρέπει να αποθηκεύεται σε δοχεία αεροστεγώς κλειστά, σε θερμοκρασίες κάτω από 10ο C, σε σκοτεινό μέρος, και μακριά από ζέστη. Μέχρι 1 χρόνο δεν έχουμε καμία μεταβολή στην μικροβιοκτόνο δράση της. Τα προϊόντα που παράγονται από την επεξεργασία της μπορούμε να τα αποθηκεύσουμε για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Πρόπολη και Άνθρωπος.
Ο Ιπποκράτης ο πατέρας της ιατρικής έδινε την πρόπολη με συνταγή εκείνη την εποχή για να βοηθήσει στην ίαση εξωτερικών και εσωτερικών πληγών όπως είναι το έλκος.
Η Πρόπολη είναι από τα πλέον τεκμηριωμένα προϊόντα της μέλισσας που έχουν πολύ καλά αποτελέσματα σε διάφορες παθήσεις του ανθρώπινου οργανισμού. Η πρόπολη λέγεται επίσης σε πολλά κράτη ανά τον κόσμο και ως η Ρώσικη πενικιλίνη. Σε ολόκληρη την παλαιά Σοβιετική Ένωση έγιναν πολλές επιστημονικές μελέτες και αναλύσεις και αναγνωρίσθηκε σαν ένα καθ’ ολοκληρίαν αντιβιοτικό της φύσης. Η πρόπολη αποδείχθηκε πολύ δραστική τόσο εναντίων των ιών της πολιομυελίτιδας αλλά και του έρπητα, της κυστώδους στοματίτιδας και της αδενίτιδας. Πρόσφατα στην Κούβα δημιουργήθηκε ένα πολλών εκατομμυρίων ευρώ ερευνητικό κέντρο, που ειδικεύεται σε καθαρά επιστημονικές μελέτες και έρευνες για όλα τα προϊόντα της κυψέλης σε σχέση με τον ανθρώπινο οργανισμό.
Η πρόπολη είναι περισσότερο αποτελεσματική από την πενικιλίνη και από πλειάδα των σύγχρονων αντιβιοτικών καθώς βακτήρια και μικρόβια δεν μπορούν να αντέξουν στην δράση της. Αυτό είναι κλινικά αποδεδειγμένο και επαληθεύσιμο με την εφαρμογή της πρόπολης σε περίπου 16.000 καταγραμμένες διαφορετικές περιπτώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ο Δανός επιστήμονας Dr. K. Lund Aagaard εξειδικευμένος και με μεγάλη εμπειρία σε θέματα που αφορούν την πρόπολη λέει: ...Το πλήρες ερευνητικό πρόγραμμα έχει μοναδική του επιδίωξη, να αποκομίσουμε επί πλέον γνώσεις για την μεγαλύτερη δραστικότητα της Πρόπολης. Οι αριθμοί θεραπείας είναι σχετικοί διότι αυτοί οι ίδιοι και ο αριθμός των ανθρώπων που χρησιμοποιούν την πρόπολη αυξάνονται συνεχώς.
Apitherapy (Μελισσοθεραπεία) λέγεται η νέα επιστήμη που έχει αναπτυχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά, Ισραήλ, Γαλλία και άλλα κράτη που βασίζεται στην θεραπεία πολλών νόσων από τα προϊόντα που παράγει η μέλισσα. Τα παρακάτω αναγραφόμενα βασίζονται πάνω, στις θεραπευτικές ιδιότητες της Πρόπολης, σε πρακτικές που βρήκανε εφαρμογή, σε επιστημονικές έρευνες, μελέτες και δημοσιεύσεις για την ίαση και αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού ασθενειών.
Παθήσεις και φλεγμονές των ματιών.
Λοιμώξεις της στοματικής κοιλότητας, δοντιών, αναπνευστικού, χρόνιας πνευμονίας και άσθμα.
Φαρυγγίτιδα, ωτίτιδα και μέση ωτίτιδα.
Έλκος στομάχου, προστάτη, παγκρεατίτιδα.
Γυναικολογικές παθήσεις.
Μυκητιάσεις και ιώσεις.
Είναι γνωστό πως εκχύλισμα πρόπολης 30% με αλκοόλη κάνει καλό για την θεραπεία εκζεμάτων και δερματικών παθήσεων.
Η πρόπολη χρησιμοποιείται σε πολλούς άλλες περιπτώσεις, στην βιομηχανία αρωματοποιίας και καλλυντικών κάνοντας αρώματα, σαπούνια και σαμπουάν πρόπολης. Στη διατήρηση των τροφίμων και των φρούτων, μήλων, πορτοκαλιών, κ.α. η οποία πετυχαίνεται με το πέρασμα τους από λουτρά πρόπολης για την διατήρηση της φρεσκάδας τους για 10πλάσιο χρόνο παραπάνω από το συνηθισμένο(τα γυαλισμένα ή κερωμένα), επίσης και σε πολλά άλλα τρόφιμα κατεψυγμένα ψάρια και κρέατα. Στην ιατρική έχει εφαρμογές σαν αντιβιοτικό, αντισηπτικό, αναισθητικό, βακτηριοστατικό, μυκητοκτόνο, κ.α. Στην κτηνιατρική για την επούλωση πληγών και τραυμάτων σε οικιακά και γεωργικά ζώα αφού προκαλεί την ταχεία ανάπλαση των ιστών.
Μορφές διάθεσης.
Ακατέργαστη σαν τσίχλα: Μασάμε ένα κομμάτι πρόπολης μέγεθος στραγαλιού μέχρι να διαλυθεί στο στόμα μας, κατόπιν το καταπίνουμε. Μόλις θα αρχίσουμε να μασάμε και αναμειχθεί η πρόπολη με το σάλιο θα μας κάψει λίγο, αυτό σημαίνει ότι η πρόπολη είναι καλή, παίρνουμε την πρόπολη 3 φορές την ημέρα πάντα πριν από φαγητό. Είναι ιδανική για έλκη ή πληγές στο λαιμό, επίσης για τα ούλα που ματώνουν και δόντια που πέφτουν
Σκόνη : Για τα κρυολογήματα, μισό κουταλάκι του γλυκού σκόνη πρόπολης 3 φορές την ημέρα 2 ώρες πριν από φαγητό. Για τα παιδιά από 10 ετών και πάνω μισό κουτάκι δυο φορές την ημέρα.
Πούδρα : Μετατρέπουμε την σκόνη σε πούδρα με πιο πολύ κοπάνισμα σε γουδί και κατόπιν την απλώνουμε στην πληγή, γδάρσιμο, γενικά για εξωτερική χρήση και επιδένουμε με καθαρή γάζα, κάνουμε καθημερινή αλλαγή.
Βάμμα : Σαν βάμμα η πρόπολη είναι μία θαυμάσια επιλογή απολύμανσης και προστασίας για πληγές από κοψίματα, γδαρσίματα και γρατσουνιές.
Πάστα : Η ανάμιξη 20 γραμμαρίων σκόνης πρόπολης με 100 γραμμάρια μέλι, κάνουμε πάστα πρόπολης 20% και λαμβάνουμε για το έλκος 2 -3 κουταλάκια ημερησίως 2 ώρες πριν το φαγητό.
Αλοιφή : είναι ιδανική διότι είναι αντιβακτηριδιακή και έχει μυκητοκτόνες ιδιότητες.
Οδοντόπαστα :Θεραπεύει τα πρησμένα ούλα καθώς και έλκη στην στοματική κοιλότητα.
Αλλεργία : Η πρόπολη έχει αντιαλλεργικές ιδιότητες, αυτό είναι διαπιστωμένο. Επειδή όμως σίγουρα υπάρχουν άτομα με κάποια ευαισθησία στην πρόπολη, περίπου πέντε στα χίλια, θα πρέπει πάντα να γίνεται ένα τεστ μασώντας την πρώτη ημέρα 2-3 στραγάλια πρόπολης, για 1 ώρα το καθένα πριν το φαγητό. Μετά μπορούμε να τα φτύσουμε, καλό θα μας κάνει αν τα καταπιούμε. Τα άτομα που είναι αλλεργικά στην γύρη και στο τσίμπημα των μελισσών πιστεύεται ότι είναι αλλεργικά και στην πρόπολη γι αυτό τον λόγο αυτά τα άτομα θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά στην πρώτη επαφή τους με την πρόπολη.