Έκανα μια "έρευνα" και έτσι σύμφωνα με την Wikipedia η Coca Cola Zero περιέχει:
- Ανθρακούχο νερό, δηλαδή νερό που περιέχει διαλυμένο διοξείδιο του άνθρακα (CO2). Τα ανθρακούχα μεταλλικά νερά διαλύουν το σμάλτο των δοντιών πιο έντονα από ότι τα «συνηθισμένα» πόσιμα νερά όμως σε πολύ μικρότερο βαθμό από ότι τα ανθρακούχα αναψυκτικά (100 φορές λιγότερο). Η απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από τα ανθρακούχα μεταλλικά νερά μειώνει την ικανότητα διάβρωσης τους αλλά επειδή γενικώς τα επίπεδα είναι χαμηλά ούτως ή άλλως δεν θεωρείται ότι υπάρχει κίνδυνος διάβρωσης του σμάλτου των δοντιών. Η κατανάλωση ανθρακούχων ποτών έχει συνδεθεί, από μελέτες, με αύξηση του κινδύνου σπασίματος των κοκάλων όμως η συνολική επίδραση των συστατικών τους στην οικονομία ασβεστίου είναι αμελητέα. Έτσι οι επιπτώσεις που έχει η κατανάλωση ανθρακούχων ποτών στον σκελετό οφείλεται κυρίως στην μείωση πρόσληψης γάλακτος ή αντικατάστασής του με αυτά.
- Καραμελόχρωμα ή συνηθέστερα καραμελόχρωμα Ε150d (Class IV) το οποίο ουσιαστικά είναι καραμέλα δηλαδή ζάχαρη (ή οποιοσδήποτε άλλος υδατάνθρακας αλλά συνήθως χρησιμοποιούνται δεξτρόζες - δηλαδή υδρολυμένο άμυλό - ή σιρόπι αμύλου από καλαμπόκι που περιέχει κυρίως γλυκόζη) που έχει θερμανθεί ελεγχόμενα παρουσία οξέων ή αλκάλεων και άλλων ουσιών όπως θειωδών αλάτων ή και αμμωνιακών αλάτων. Χρησιμοποιείται ως χρωστική στα τρόφιμα και το χρώμα που δίνει είναι σκούρο καφέ ή μαύρο. Επίσης λόγω της κολλοειδούς φύσης του μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως γαλακτοματοποιητής* σε αναψυκτικά.
* Οι γαλακτοματοποιητές είναι ουσίες που σταθεροποιούν γαλακτώματα, δηλαδή μίγματα δύο ή παραπάνω μη αναμίξιμων υγρών όπως για παράδειγμα το ελαιόλαδο και το νερό. Ένα τέτοιο τρόφιμο είναι η μαγιονέζα που είναι γαλάκτωμα ελαίου σε νερό και το οποίο σταθεροποιείται με λεκιθίνη του κρόκου του αυγού.
Η IPCS (International Programme on Chemical Safety) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η καραμέλα που παρασκευάζεται βιομηχανικά/εμπορικά έχει τις ίδιες τοξικολογικές ιδιότητες με την καραμέλα που παράγεται θερμαίνοντας απλή σουκρόζη (ζάχαρη) εκτός από αυτές στις οποίες χρησιμοποιείται και αμμώνιο (Class III και Class IV). Παρόλες τις φήμες που κατακλύζουν τον κόσμο και θέλουν την καραμέλα να είναι τοξική ή καρκινογόνος ουσία, η IPCS σε μελέτες που έκανε πάνω σε καρκινογενέσεις και μεταλλάξεις δεν βρήκε κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει κάτι τέτοιο. Η IPCS έθεσε ως την αποδεκτή ημερήσια δόση του Class I και II καραμελοχρώματος τον ορισμό «μη περιορισμένη» («not limited») ενώ των Class III και Class IV από 0-200 mg/kg σωματικού βάρους. Η Food and Drug Administration των Η.Π.Α. αναγνωρίζει γενικώς το καραμελόχρωμα ασφαλές.
- Ακεσουλφαμικό κάλιο το οποίο είναι μια τεχνητή γλυκαντική ουσία χωρίς θερμιδική αξία και είναι γνωστό ως Ακεσουλφαμικό K, Ace K, Sunett ή Sweet One. Στην ευρωπαϊκή ένωση είναι γνωστό και ως Ε950. Είναι 180-200 φορές γλυκύτερη από την επιτραπέζια ζάχαρη, περίπου τόσο γλυκιά όσο η ασπαρτάμη και κατά το μισό περίπου γλυκιά από την σακχαρίνη. Αφήνει μια ελαφριά πικρή γεύση, όπως η σακχαρίνη, ιδιαίτερα σε υψηλές συγκεντρώσεις. Συνήθως αναμιγνύεται με άλλες γλυκαντικές ουσίες όπως η ασπαρτάμη έτσι ώστε η κάθε γλυκαντική ουσία να επικαλύπτει την επίγευση που αφήνει η άλλη και για να έχουν ένα συνεργιστικό αποτέλεσμα έτσι ώστε το τελικό μίγμα να είναι γλυκύτερο από τις ουσίες (αν αυτές καταναλώνονταν ξεχωριστά).
Όλες οι γλυκαντικές ουσίες που είναι γλυκύτερες από τη ζάχαρη όπως η ασπαρτάμη, η σακχαρίνη, η stevia, το ακεσουλφαμικό κάλιο κλπ μελετώνται ακόμα γιατί δεν υπάρχει ξεκάθαρο αποτέλεσμα από τις έρευνες που έχουν γίνει ως τώρα για το πόσο ασφαλείς είναι. Οι επικριτές της χρησιμοποίησης του acesulfame καλίου ως γλυκαντική ουσία πιστεύουν ότι δεν έχει μελετηθεί αρκετά και πιθανόν να είναι καρκινογόνος.
- Ασπαρτάμη που είναι επίσης μια τεχνητή γλυκαντική ουσία γνωστή στην ευρωπαϊκή ένωση ως Ε951. Είναι περίπου 200 φορές πιο γλυκιά από την ζάχαρη και έχει χαμηλότερη ενεργειακή αξία από αυτήν. Παρόλο που η ασπαρτάμη έχει μια θερμιδική αξία 4 kcal / g, η ποσότητα της ασπαρτάμης που χρειάζεται για να δώσει μια γλυκιά γεύση είναι τόσο μικρή που η θερμιδική συμβολή της είναι αμελητέα. Αυτός ο λόγος την κάνει τόσο δημοφιλή για αυτούς που θέλουν να αποφύγουν τις θερμίδες της κοινής ζάχαρης. Η γεύση της ασπαρτάμης δεν είναι ίδια με αυτή της ζάχαρης. Αργεί να «εμφανιστεί» στην γλώσσα και διαρκεί περισσότερο. Σε πολλούς καταναλωτές δεν αρέσει αυτό.
Κατά την κατάποση η ασπαρτάμη διασπάται σε διάφορες επιμέρους χημικές ουσίες όπως το ασπαρτικό οξύ, η φαινυλαλανίνη και η μεθανόλη ενώ περαιτέρω διάσπαση δίνει προϊόντα όπως η φορμαλδεϊδη και το φορμικό οξύ. Υπάρχει μια διαμάχη μεταξύ της αμερικανικής FDA και της ευρωπαϊκής FSA για τον ρυθμό με τον οποίο γίνονται αυτές οι διασπάσεις και για τις επιπτώσεις που έχουν στους καταναλωτές προϊόντων που περιέχουν ασπαρτάμη. Μερικές μελέτες προτείνουν περαιτέρω έρευνα για την συσχέτιση της ασπαρτάμης με πονοκεφάλους, όγκους στον εγκέφαλο, εγκεφαλικά τραύματα και λέμφωμα. Αυτά τα στοιχεία σε συνδυασμό με πιθανά συμφέροντα στην διαδικασία έγκρισης, έχουν προκαλέσει την έντονη αντίδραση ακτιβιστών που πιστεύουν ότι η ασπαρτάμη κρύβει πολλούς κινδύνους.
Το απαραίτητο αμινοξύ* φαινυλαλανίνη είναι θανατηφόρο για αυτούς που έχουν γεννηθεί με φαινυλκαιτονουρία, μια σπάνια κληρονομική ασθένεια που εμποδίζει το απαραίτητο αμινοξύ φαινυλαλανίνη να μετατραπεί κανονικά στο αμινοξύ τυροσίνη και τελικώς να μεταβολιστεί. Έτσι επειδή όσοι έχουν αυτή την ασθένεια πρέπει να θεωρούν την ασπαρτάμη ως πρόσθετη πηγή φαινυλαλανίνης, τα τρόφιμα που πωλούνται στις Η.Π.Α. και περιέχουν ασπαρτάμη θα πρέπει να αναφέρουν πάνω στη συσκευασία «περιέχει φαινυλαλανίνη».
* Απαραίτητα αμινοξέα είναι αυτά που δεν μπορεί να συνθέσει μόνος του ο ανθρώπινος οργανισμός και πρέπει να τα προσλάβει μέσω τροφής.
- Καφεΐνη
- Φωσφορικό οξύ που είναι επίσης γνωστό και ως ορθοφωσφορικό οξύ, φωσφορικό (V) οξύ ή Ε338 και το οποίο είναι ένα ανόργανο οξύ (H3PO4). Τα μόρια του ορθοφωσφορικού οξέος μπορούν να συνδυαστούν μεταξύ τους έτσι ώστε να σχηματίσουν μια ποικιλία ενώσεων που είναι γενικώς γνωστές ως φωσφορικά οξέα. Ο όρος «φωσφορικό οξύ» μπορεί επίσης να αναφέρεται σε μια χημική ένωση που αποτελείται από φωσφορικά οξέα, συνήθως κυρίως από φωσφορικό οξύ.
Χρησιμοποιείται σε τρόφιμα και ποτά (αναψυκτικά) για να αυξήσει την οξύτητά τους (να χαμηλώσει το pH) χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν έντονες διαμάχες για το αν είναι επιβλαβές ή όχι. Παρέχει στο προϊόν μια μεταλλική / αψιά γεύση και επειδή παράγεται μαζικά στη χημική βιομηχανία μπορεί να βρεθεί σε πολύ χαμηλές τιμές και πολύ μεγάλες ποσότητες.
Πιστεύεται ότι το φωσφορικό οξύ είναι υπεύθυνο για την μείωση της πυκνότητας των οστών. Για παράδειγμα μια μελέτη στην οποία έγινε μέτρηση της απορρόφησης ακτίνων Χ διπλής ενέργειας (dual-energy X-ray absorptiometry) παρέχει αρκετές λογικές αποδείξεις για να υποστηρίξει την θεωρία που θέλει την cola να προκαλεί μείωση της πυκνότητας των οστών. Αυτή η μελέτη δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό American Journal of Clinical Nutrition. Μελετήθηκαν 1672 γυναίκες και 1148 άντρες από το 1996 έως το 2001. Συλλέχτηκαν διαιτητικές πληροφορίες μέσω ερωτηματολογίων που περιείχαν συγκεκριμένες ερωτήσεις για τον αριθμό μερίδων cola και άλλων ανθρακούχων αναψυκτικών ενώ υπήρχε και διαφοροποίηση μεταξύ κανονικών, χωρίς καφεΐνη και διαιτητικών ποτών. Το αποτέλεσμα της έρευνας λοιπόν είναι σημαντικές στατιστικές αποδείξεις σύμφωνα με τις οποίες οι γυναίκες οι οποίες καταναλώνουν προϊόντα cola καθημερινώς έχουν χαμηλότερη πυκνότητα οστών.
Από την άλλη μεριά μια έρευνα που χρηματοδοτήθηκε από την Pepsi έδειξε ότι μια χαμηλή πρόσληψη φωσφόρου οδηγεί σε χαμηλότερη πυκνότητα οστών. Η έρευνα αυτή δεν ελέγχει την επίδραση του φωσφορικού οξέος, το οποίο δεσμεύει το μαγνήσιο και το ασβέστιο κατά την διάρκεια της χώνεψης σχηματίζοντας άλατα που δεν είναι απορροφήσιμα, αλλά μελετά γενικώς την πρόσληψη φωσφόρου. Μια άλλη μελέτη στην οποία συμμετείχαν 30 γυναίκες για μια εβδομάδα, έδειξε ότι το φωσφορικό οξύ σε προϊόντα cola δεν έχει κάποια αντίστοιχη επίπτωση. Οι επιστήμονες που διεξήγαγαν την έρευνα αυτή δηλώνουν ότι η παρουσίαση προβλημάτων στον σκελετό εξαιτίας της κατανάλωσης ανθρακούχων ποτών οφείλεται κυρίως στην αντικατάσταση του γάλακτος με αυτά.
Το φωσφορικό οξύ μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί:
- για να αφαιρέσει την σκουριά από σκουριασμένο σίδηρο, μεταλλικά εργαλεία ή επιφάνειες.
- στην οδοντιατρική και ορθοδοντική ως ένα χαρακτικό διάλυμα για να καθαρίζει και να τραχύνει τις επιφάνειες των δοντιών.
- σαν καθαριστικό που χρησιμοποιείται από κατασκευαστικές εταιρίες για την απομάκρυνση ορυκτών που έχουν κατακαθίσει, τσιμεντένιων κηλίδων και λεκέδες σκληρού νερού.
- σε άλλες διάφορες χημικές διεργασίες.
- Βενζοϊκό κάλιο το οποίο είναι άλας του καλίου με το βενζοϊκό οξύ και είναι ένα συντηρητικό τροφίμων που παρεμποδίζει την ανάπτυξη μούχλας, ζυμών και ορισμένων βακτηρίων. Δρα καλύτερα σε χαμηλό pH (<4.5) όπου και υπάρχει ως βενζοϊκό οξύ. Όξινα τρόφιμα και ποτά όπως φρουτοχυμοί (περιέχουν κιτρικό οξύ), ανθρακούχα ποτά (περιέχουν ανθρακικό οξύ), αναψυκτικά (περιέχουν φωσφορικό οξύ) και τουρσιά (περιέχουν ξύδι) συντηρούνται με βενζοϊκό κάλιο. Είναι νόμιμο στις περισσότερες χώρες (Καναδάς, Η.Π.Α. και Ευρωπαϊκή ένωση) και είναι γνωστό ως Ε212. Στην ευρωπαϊκή ένωση δεν συστήνεται η κατανάλωσή του από παιδιά.
Σε συνδυασμό με το ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C) το βενζοϊκό κάλιο και βενζοϊκό νάτριο μπορούν να σχηματίσουν βενζίνη που είναι γνωστό ότι είναι μια καρκινογόνος ουσία. Η θερμότητα, το φως και η διάρκεια ζωής επηρεάζουν τον ρυθμό με τον οποίο σχηματίζεται η βενζίνη. Η Food and Drug Administration (FDA) διεξάγει αυτό τον καιρό (από τον Μάρτιο του 2006) πειράματα όμως η Environmental Working Group καλεί την FDA να δημοσιεύσει όλα τα τεστ που έχει κάνει ως τώρα και να ασκήσει την δύναμη και εξουσία που έχει για να αναγκάσει τις εταιρίες να δημιουργήσουν νέες φόρμουλες για τα προϊόντα τους έτσι ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος σχηματισμού βενζίνης.
- Κιτρικό κάλιο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για υπάρξει έλεγχος του ουρικού οξέος και πέτρας κυστίνης στα νεφρά. Κατά την κατάποση απορροφάται ταχύτατα και εξέρχεται μέσω των ούρων ως ανθρακικό άλας. Έτσι είναι αποτελεσματικό στο να μειώνει τον πόνο και την συχνότητα εκκρίσεων όταν αυτές προκαλούνται από πολύ όξινα ούρα. Επίσης είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να θεραπευτεί / χειριστεί καλύτερα η καρδιακή αρρυθμία και έχει και άλλες ιατρικές χρήσεις. Στα αναψυκτικά χρησιμοποιείται ως διαλύτης. Η μέγιστη ποσότητα κιτρικού καλίου που επιτρέπεται να χορηγηθεί από τον νόμο σε μια ταμπλέτα ή κάψουλα είναι μόνο 99 mg (περίπου το 3% της ημερήσιας επιτρεπόμενης δόσης) και αυτό λόγω της καυστικής επίδρασης που έχει στο στομάχι και άλλων πιθανών παρενεργειών που μπορεί να προκαλέσει.
- Βενζοϊκό νάτριο ή βενζοϊκή σόδα ή Ε211. Είναι ένα άλας του βενζοϊκού οξέος με το νάτριο και υπάρχει σε αυτή τη μορφή όταν είναι διαλυμένο στο νερό. Χρησιμοποιείται ως συντηρητικό στα τρόφιμα επειδή σκοτώνει αποτελεσματικά τις περισσότερες ζύμες, βακτήρια και μύκητες. Είναι αποτελεσματικό μόνο σε όξινες συνθήκες (pH < 3.6) και για αυτό χρησιμοποιείται κυρίως σε τρόφιμα όπως dressing για σαλάτες (περιέχουν ξύδι), ανθρακούχα ποτά (περιέχουν ανθρακικό οξύ), μαρμελάδες (περιέχουν κιτρικό οξύ), φρουτοχυμούς (περιέχουν κιτρικό οξύ) και κινέζικες σάλτσες (όπως σόγιας, μουστάρδας και πάπιας). Επίσης μπορεί να βρεθεί και σε οδοντικά αλκοολούχα διαλύματα και στιλβοτικά ασημιού. Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται ευρέως στην βιομηχανία αναψυκτικών (Sprite, Fanta, Sunkist, Dr Pepper, Coke Zero). Βρίσκεται με την ονομασία βενζοϊκό νάτριο ή Ε211. Η γεύση που δίνει δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή από το 25% περίπου του πληθυσμού αλλά για όσους μπορούν να το γευτούν τείνουν να το αισθάνονται ως γλυκό, αλμυρό και μερικές φορές αλμυρό.
Χρησιμοποιείται επίσης στα πυροτεχνήματα ως κάυσιμο και συμβάλει στον σφυριχτό ήχο που δίνει όταν συμπιέζεται σε έναν σωλήνα και φλέγεται.
H FDA επιτρέπει στις Η.Π.Α. την χρησιμοποίηση του βενζοϊκού νατρίου ως συντηρητικού στα τρόφιμα σε συγκέντρωση 1% κατά βάρος. H Programme on Chemical Safety δεν βρήκε καμία δυσμενή επίπτωση στους ανθρώπους σε δόσεις των 647-825 mg/kg σωματικού βάρους ανά μέρα.
Σε συνδυασμό με το ασκορβικό οξύ (βιταμίνη C) το βενζοϊκό κάλιο και βενζοϊκό νάτριο μπορούν να σχηματίσουν βενζίνη που είναι γνωστό ότι είναι μια καρκινογόνος ουσία. Η θερμότητα, το φως και η διάρκεια ζωής επηρεάζουν τον ρυθμό με τον οποίο σχηματίζεται η βενζίνη. Η Food and Drug Administration (FDA) διεξάγει αυτό τον καιρό (από τον Μάρτιο του 2006) πειράματα για να επιβεβαιώσει αν υπάρχει όντως πρόβλημα.
- Κιτρικό νάτριο το οποίο είναι το άλας του κιτρικού οξέος με το νάτριο. Έχει μια αλμυρή, ελαφρώς ξινή γεύση. Χρησιμοποιείται στα τρόφιμα ως ενισχυτικό γεύσης ή ως συντηρητικό. Προστίθεται σαν ενισχυτικό γεύσης σε διάφορες ποικιλίες club soda. Συναντάται πολύ συχνά σε αναψυκτικά που περιέχουν λεμόνι ή lime και είναι αυτό κυρίως που τους δίνει την ξινή τους γεύση.
Χρησιμοποιείται σαν συντηρητικό αίματος από τράπεζες αίματος και ως ρυθμιστικός παράγοντας του pH σε διαλύματα. Επίσης χρησιμοποιείται σε μερικά
Εκαστος εξ ημών καταναλώνει εν αγνοία του πέντε κιλά συντηρητικές ουσίες ετησίως μέσω των βιομηχανοποιημένων τροφίμων. Την ίδια στιγμή χημικές ουσίες που προστίθενται για να βελτιώσουν τη γεύση, την όψη, την υφή, την οσμή ή για να βοηθήσουν στην επί μακρότερο χρόνο συντήρηση των τροφίμων αποτελούν τα πιο αμφιλεγόμενα συστατικά τους ως προς τις επιπτώσεις στην υγεία.
Σήμερα «Το Βήμα» παρουσιάζει μια εντυπωσιακή μελέτη που ολοκληρώθηκε μόλις τον Μάιο του 2002 με τίτλο «Ερευνα του αριθμού των προσθετικών/συντηρητικών της κατηγορίας Ε που περιέχονται σε τρόφιμα των σουπερμάρκετ: μπισκότα-κέικ, σοκολάτες, παγωτά, γαριδάκια (και άλλα σνακς), αναψυκτικά. Αξιολόγηση των επιπτώσεων στην υγεία». Πραγματοποιήθηκε υπό την επίβλεψη της επίκουρης καθηγήτριας Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κυρίας Χρυσάνθης Παπαδοπούλου από τριτοετείς φοιτητές της Ιατρικής Σχολής (κ. Δ. Γιώτης και κυρίες Κατερίνα Κοφινά, Ζωή Λιάμπα, Βασιλική Μούκα, Ελένη Μπόμπορη) στο πλαίσιο του μαθήματος Μικροβιολογίας και Υγιεινής των Τροφίμων. Πρόκειται να δημοσιευθεί σε ιατρικό περιοδικό και να ανακοινωθεί σε επιστημονικό συνέδριο.
Τα προϊόντα που εξετάστηκαν είναι ήδη πολύ δημοφιλή και μέσω διαφημιστικής εκστρατείας και εξαιτίας του σημερινού τρόπου ζωής κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος στην καθημερινή διατροφή, κυρίως των νέων και των παιδιών. Κυκλοφορούν ευρέως στην ελληνική αγορά και είναι από γνωστές ελληνικές και ξένες εταιρείες. Η έρευνα έδειξε ότι κρύβουν ενδεχόμενους κινδύνους από τον μεγάλο αριθμό προσθετικών ουσιών Ε που περιέχουν, ορισμένες εκ των οποίων ενοχοποιούνται για βλάβες κυρίως σε παιδιά (υπερκινητικότητα, αλλεργίες, κεφαλαλγίες, ταχυσφυγμία, ναυτία, έλκη εντέρου) ή συνδέονται ακόμη και με καρκινογένεση. Για την αξιολόγηση των επιπτώσεων στην υγεία από τα συστατικά που περιέχουν αυτά τα τρόφιμα ελήφθησαν υπόψη πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα και εξελίξεις στον χώρο των τροφίμων.
Στο ρεπορτάζ που ακολουθεί θεωρήσαμε σκόπιμο να μην αναφερθούν τα ονόματα των εταιρειών αφού αυτές χρησιμοποιούν νόμιμα συστατικά της ελληνικής και της διεθνούς νομοθεσίας που αναφέρονται στον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών. Αλλωστε στόχος της έρευνας, όπως τονίζει στο «Βήμα» η κυρία Παπαδοπούλου, είναι «να ευαισθητοποιηθεί το κοινό ώστε να μη γίνεται ασυλλόγιστα η κατανάλωση βιομηχανοποιημένων τροφίμων με Ε, ιδιαιτέρως από παιδιά, αφού οι επιπτώσεις στην υγεία μπορεί να είναι μακροπρόθεσμες, πόσο μάλλον όταν τα προϊόντα αυτά καταναλώνονται παιδιόθεν και μακροχρονίως». Επίσης είναι μια πρόκληση για τις βιομηχανίες τροφίμων να λαμβάνουν υπόψη τους τις μελέτες για τους κινδύνους των διαφόρων Ε αφού συνεχώς νέα επιστημονικά δεδομένα έρχονται στο φως. «Οταν κάποιες ουσίες ενοχοποιούνται, μια ευαισθητοποιημένη βιομηχανία θα πρέπει να μην περιμένει να αλλάξει η νομοθεσία αλλά να σταματά να τις χρησιμοποιεί» επισημαίνει η κυρία Παπαδοπούλου.
Οσον αφορά τα μπισκότα και τα κέικ, στην ελληνική αγορά μεγάλη ποικιλία προϊόντων καλύπτεται από εγχώριες εταιρείες οι οποίες δεν χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό τα θεωρούμενα ως επικίνδυνα Ε - όπως Ε430 στεατικό πολυοξυαιθυλένιο, Ε 440Α πηκτίνη, Ε 503 (όξινο) ανθρακικό νάτριο - που πρέπει να αποφεύγονται, σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης.
Αντιθέτως, οι ξένες εταιρείες χρησιμοποιούν κατά κόρον τα πιο επικίνδυνα Ε, όπως Ε270 γαλακτικό οξύ, Ε440 πηκτίνη, Ε211 βενζοϊκό νάτριο και Ε320 βουτυροϋδροξυανισόλη.
Το κιτρικό οξύ Ε330 περιέχεται σε ορισμένα ξένα και ελληνικά προϊόντα μπισκότων και σε καραμέλες. Ως τώρα εθεωρείτο μια ουσία τελείως ακίνδυνη για τη δημόσια υγεία, η οποία χρησιμοποιείτο αφειδώς από τις εταιρείες-παραγωγούς με την έγκριση του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας. «Σε πρόσφατες επιστημονικές έρευνες όμως βρέθηκε ότι σχετίζεται με καρκινογένεση και γι' αυτό έχει απαγορευθεί η κατανάλωσή του από τα υπουργεία Υγείας ορισμένων χωρών (ΗΠΑ, Γαλλία, Ρωσία και Αγγλία)» επισημαίνεται στη μελέτη.
Επιπλέον τα κρουασάν, τα οποία είναι πολύ αγαπητά στα παιδιά, είναι ιδιαίτερα επιβαρημένα.
Σε κρουασάν κατεγράφησαν τα θεωρούμενα ως επικίνδυνα προσθετικά Ε202 σορβικό κάλιο, Ε282 προπιονικό ασβέστιο, Ε471 μονο- και διγλυκερίδια λιπαρών οξέων και Ε472Β γαλακτικοί εστέρες. Ετοιμα κέικ, που είναι κυρίως εισαγόμενα, περιέχουν Ε που συνδέονται με καρκινογένεση - π.χ., περιέχουν Ε262 οξικό νάτριο και Ε503 (όξινο) ανθρακικό νάτριο. Ακόμη οι έτοιμες τούρτες και τα κέικ περιέχουν σημαντικό αριθμό Ε ουσιών, εκ των οποίων τέσσερις συνδέονται με καρκινογένεση: Ε150, Ε407, Ε420 και Ε132.
Σύμφωνα με την έρευνα, προτείνεται ο περιορισμός της κατανάλωσης τέτοιων βιομηχανοποιημένων τροφίμων αφού η χρήση ορισμένων Ε σε αυτά μπορεί να προκαλέσει πληθώρα παρενεργειών, που κυμαίνονται από ναυτία ως οξεία κρίση άσθματος, αναφυλακτικές αντιδράσεις, αιματολογικές διαταραχές και ενδομήτριο θάνατο, με την έντασή τους να μεγιστοποιείται στα παιδιά, στις εγκύους και στα ευαίσθητα άτομα.
Από τη διερεύνηση σχετικά με τα προσθετικά τροφίμων Ε τα οποία περιέχονται στις σοκολάτες διαπιστώθηκε ότι όλες οι εταιρείες αποφεύγουν συστηματικά να αναφέρουν τα Ε που περιέχονται σε αυτές χρησιμοποιώντας τους γενικούς και αόριστους όρους «χρώματα» και «αρώματα». Πάντως η έρευνα κατέληξε στα εξής συμπεράσματα:
* Οι περισσότερες σοκολάτες που περιέχουν κάποιο σιρόπι ή καραμέλα είναι περισσότερο επιβαρημένες από τις αντίστοιχες απλές σοκολάτες. Π.χ., σοκολάτες με πορτοκάλι ή κεράσι ή καραμέλα, γκοφρέτες με καραμελόχρωμα κτλ. βρέθηκε ότι περιέχουν ουσίες που ενοχοποιούνται για βλαπτικές δράσεις στον ανθρώπινο οργανισμό. Οπως η κοχενίλη Ε120 που έχει απαγορευθεί στις ΗΠΑ, το Ε503 που θεωρείται ερεθιστική ουσία για τους βλεννογόνους και μπορεί να προκαλέσει απώλεια ασβεστίου και μαγνησίου, η σορβιτόλη Ε420, η καραγένη Ε407 που πρόσφατα έχει συσχετισθεί με καρκινογένεση, το καραμελόχρωμα Ε150 (μείωση των λευκών αιμοσφαιρίων, καταστροφή της βιταμίνης Β6, πιθανές βλάβες στα γονίδια, επιβράδυνση της ανάπτυξης, υπερπλασία εντέρου και νεφρών) κ.ά.
* Στην πλειονότητά τους οι σοκολάτες-γκοφρέτες που ερευνήθηκαν είναι αρκετά ασφαλείς για κατανάλωση, τουλάχιστον όσον αφορά την πιθανότητα καρκινογένεσης ή την εμφάνιση άλλων σημαντικών βραχυπρόθεσμων ή μακροπρόθεσμων οργανικών βλαβών, στις οποίες όμως δεν συμπεριλαμβάνονται η υπερχοληστεριναιμία, ο διαβήτης, η υπέρταση και άλλες διαταραχές που σχετίζονται με τα λιπαρά και τη ζάχαρη που περιέχονται σε αυτές.
Τα παγωτά σε γενικές γραμμές είναι προϊόντα στα οποία χρησιμοποιούνται προσθετικά δύο κυρίως ομάδων: γαλακτωματοποιητές - σταθεροποιητές και χρωστικές ουσίες. Μόνο σε πιο μεμονωμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται διογκωτικές ύλες (όπου υπάρχει μπισκότο) και γλυκαντικές ύλες (κυρίως στα προϊόντα διαίτης). Οι περισσότεροι γαλακτωματοποιητές - σταθεροποιητές είναι σχετικά αβλαβείς ουσίες.
Εξαίρεση αποτελεί η Ε466, η οποία σχετίζεται με καρκινογενέσεις.
Οσον αφορά τις χρωστικές, τις διογκωτικές και τις γλυκαντικές ύλες, εκφράζονται περισσότερες ανησυχίες και περιορισμοί για τη χρήση τους. Ολες οι προσθετικές ουσίες χρησιμοποιούνται νομίμως. Επιφυλάξεις εκφράζονται για τις καραγενάνες και διερευνάται το κατά πόσο δεν μεταπίπτουν σε υποβαθμισμένα καρκινογόνα παράγωγα στο σώμα (η σύνθεσή τους στο εργαστήριο έχει απαγορευθεί).
Τα περισσότερα παγωτά χαρακτηρίζονται από τις εταιρείες τους «παγωτά ειδικού τύπου». Στα χαρακτηριζόμενα «παγωτά γλυκίσματα», στα προϊόντα που δεν έχουν τη χαρακτηριστική μορφή και υφή παγωτού, όπως και στα παγωτά διαίτης, έχουν βρεθεί τα πιο ύποπτα προσθετικά.
Τα γαριδάκια και τα συναφή σνακς, τα οποία είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στα μικρά παιδιά, «κάθε άλλο παρά αθώα και ακίνδυνα θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν», όπως σημειώνεται στην έρευνα. Και αυτό γιατί περιέχουν έναν μεγάλο αριθμό προσθετικών ουσιών Ε, «ορισμένες εκ των οποίων θεωρούνται άκρως επικίνδυνες για την υγεία». Μάλιστα τα γαριδάκια-πατατάκια (chips) με διάφορες γεύσεις περιέχουν κάποιες Ε των οποίων η χρήση έχει απαγορευθεί σε ορισμένες χώρες, όπως Ε612, Ε627, Ε631 και Ε635. Οι ουσίες αυτές και ειδικότερα η Ε612 (MSG), που χρησιμοποιούνται ως ενισχυτικές της γεύσης, μπορεί να προκαλέσουν από εξανθήματα ως και σοβαρές βλάβες του νευρικού συστήματος.
Επίσης οι χρωστικές Ε150Α, E150C, Ε160Β και E160C που περιέχονται κυρίως σε δύο συσκευασίες τσιπς και σνακς από όσες ελέγχθησαν είναι υπεύθυνες για βλάβες που αφορούν ακόμη και το ανθρώπινο γονιδίωμα.
Ετσι στη μελέτη σημειώνεται ότι «περισσότερο επικίνδυνες είναι οι σύνθετες και όχι οι "φυσικές" γεύσεις αφού οι προσθετικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για την προσθήκη γεύσης είναι επικίνδυνες για την υγεία των καταναλωτών».
Στα αναψυκτικά χρησιμοποιούνται κυρίως δύο συντηρητικά: το σορβικό κάλιο και το βενζοϊκό νάτριο.
«Το πρώτο είναι σχετικά ακίνδυνο ενώ το δεύτερο ευθύνεται για νευροτοξικές βλάβες και επομένως θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση των αναψυκτικών στα οποία περιέχεται» επισημαίνεται στην έρευνα.
Επίσης τα αναψυκτικά με διάφορες γεύσεις, π.χ. μανταρίνι, καθώς και τα ισοτονικά ποτά περιέχουν διάφορες ουσίες Ε, όπως Ε412 και Ε544, που χρησιμοποιούνται ως σταθεροποιητές, και Ε150Α και Ε160Α, που χρησιμοποιούνται ως χρωστικές, που έχουν χαρακτηρισθεί επιβλαβείς για την υγεία. Ετσι τα ισοτονικά ποτά που υπόσχονται ότι δίνουν ευεξία στον οργανισμό είναι πολύ ύποπτα αφού περιέχουν διεγερτικές ουσίες όπως η ταυρίνη και η καφεΐνη οι οποίες σχετίζονται με διαταραχές της ομαλής λειτουργίας του οργανισμού.
Παράλληλα ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τα αναψυκτικά τύπου Light περιέχουν γλυκαντικές ουσίες, όπως Ε950, Ε951 και Ε952, που έχουν συσχετισθεί με καρκινογενέσεις και γι' αυτόν τον λόγο έχει απαγορευθεί η χρήση τους στις ΗΠΑ και στην Αγγλία.
Επίσης στα αναψυκτικά εταιρειών που κυριαρχούν στην ελληνική αγορά περιέχονται προσθετικές ουσίες Ε (με διαφοροποιήσεις ακόμη και στα προϊόντα της ίδιας εταιρείας) που περιέχουν ως μέσο οξίνισης το φωσφορικό οξύ, που είναι σχετικά ακίνδυνο, το κιτρικό οξύ (Ε330) και το μηλικό οξύ (Ε296), το οποίο έχει βρεθεί ότι προκαλεί βλάβες στην υγεία των μικρών παιδιών.
Πάντως οι χυμοί είναι καλά «προστατευμένοι» από τις ίδιες τις εταιρείες-παραγωγούς, μια και η χρήση συντηρητικών έχει περιοριστεί στο ελάχιστο - σε έναν πολύ μικρό αριθμό χυμών -, ενώ η νέα γενιά χυμών είναι απαλλαγμένη από συντηρητικά, όπως διακηρύσσουν οι ίδιες οι εταιρείες.
Πάντως κάτι που προβλημάτισε κατά την έρευνα είναι ότι τόσο στα αναψυκτικά όσο και στους χυμούς οι αρωματικές ουσίες δεν αναγράφονταν ονομαστικά στις συσκευασίες ενώ οι γλυκαντικές ουσίες αναγράφονταν σε ορισμένα μόνο προϊόντα.
Οι επιπτώσεις των ουσιών στην υγεία
Παρουσιάζονται ορισμένες ουσίες οι οποίες περιέχονται σε τρόφιμα (μπισκότα, καραμέλες, κέικ, σοκολάτες, κρουασάν, γαριδάκια, τσιπς και άλλα σνακς, παγωτά, αναψυκτικά) της ελληνικής αγοράς και κατεγράφησαν από την ομάδα των μελετητών σε συσχέτιση με τις επιπτώσεις τους στην υγεία.
Ε102 (ταρτραζίνη) Ασθμα, ερύθημα, υπερκινητικότητα. Πιθανή σύνδεση με καρκινογένεση στα πειραματόζωα. Η HACSG (Hyperactive Children's Support Group) συνιστά να αποφεύγεται. Συγχυτικές καταστάσεις, αϋπνίες σε παιδιά, επέμβαση στα πεπτικά ένζυμα. Απαγορεύεται σε Νορβηγία και Φινλανδία. Περιορισμένη χρήση σε Σουηδία και Γερμανία.
Ε120 (κοχενίλη) Δυσανεξία στα τρόφιμα. Η HACSG συνιστά να αποφεύγεται ιδιαίτερα από άτομα υπερκινητικά, ασθματικά και από όσους πάσχουν από ρινίτιδα, κνίδωση ή έχουν ευαισθησία στην ασπιρίνη. Εχει απαγορευθεί στις ΗΠΑ.
Ε124 (ερυθρό κοχενίλης Α) Καρκινογένεση σε ζώα, άσχημες αντιδράσεις από ασθματικούς και αλλεργικούς στην ασπιρίνη. Ερύθημα, υπερκινητικότητα. Απαγορεύεται σε Καναδά, ΗΠΑ και Νορβηγία. Περιορισμένη χρήση στη Σουηδία.
Ε122 (αζορουμπίνη), Ε132 (καρμίνη), Ε133 (λαμπρό κυανούν - FCF) Ασθμα, ερύθημα, υπερκινητικότητα. Πιθανή σύνδεση με καρκινογένεση στα πειραματόζωα.
Ε150 (καραμελόχρωμα) Μείωση των λευκών αιμοσφαιρίων. Καταστροφή της VitB6. Πιθανές βλάβες στα γονίδια. Υπερπλασία εντέρου και νεφρών. Η HACSG συνιστά να αποφεύγεται.
Ε160 (ανάτο ή μπιξίνη/νορμπιξίνη) Στον οργανισμό μετατρέπεται σε βιταμίνη Α. Να αποφεύγεται γιατί προκαλεί υπερκινητικότητα, ερύθημα, κνίδωση, διάχυτο αγγειονευρωτικό οίδημα και σχετίζεται με την πρόκληση άσθματος.
Ε211 (βενζοϊκό νάτριο) Ασθμα, ερύθημα, υπερκινητικότητα. Υποπτο για νευροτοξικότητα.
Ε212 (βενζοϊκό κάλιο) Ασθμα, ερύθημα, υπερκινητικότητα, νευρολογικές διαταραχές.
Ε262 (οξικό νάτριο) Συσχέτιση με καρκινογένεση.
Ε296 (μηλικό οξύ) Πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωσή του από βρέφη και μικρά παιδιά.
Ε320 (βουτυροϋδροξυανισόλη) Υπερκινητικότητα, ερύθημα, δυσανεξία, όγκοι στα πειραματόζωα, επίδραση στα οιστρογόνα. Απαγορεύεται στη διατροφή των νηπίων. Απαγορευμένο στην Ιαπωνία.
Ε407 (καραγενάνη) Ελκη εντερικού σωλήνα. Βλάβες εμβρύου στα πειραματόζωα. Σχετικά ασφαλής σε μικρές ποσότητες. Πρόσφατα συσχετίστηκε με καρκινογένεση.
Ε430 (στεατικό πολυοξυαιθυλένιο) Πιθανή επαγωγή καρκίνου. Πρέπει να αποφεύγεται.
Ε503 (όξινο ανθρακικό αμμώνιο) Ερεθιστικό για τους βλεννογόνους, πιθανή απώλεια ασβεστίου και μαγνησίου.
Ε541 (όξινο φωσφορικό νάτριο) Πρέπει να αποφεύγεται. Απαγορεύεται στην Αυστραλία. Κίνδυνος για βρέφη, ηλικιωμένους και ανθρώπους με προβλήματα στους νεφρούς ή στην καρδιά. Πιθανή σύνδεση με οστεοπόρωση και με νόσο Αλτσχάιμερ.
Ε414 (αραβικό κόμμι) Πιθανό αλλεργιογόνο - μπορεί να προκαλέσει άσθμα και ερεθισμό του δέρματος. Καταπραΰνει ερεθισμούς των βλεννογόνων.
Ε420 (σορβιτόλη και σιρόπι σορβιτόλης) Καθαρτικές δράσεις, πιθανές γαστρικές διαταραχές. Οχι σε τροφές νηπίων και παιδιών. Δεν συνιστάται σε διαβητικούς.
Ε422 (γλυκερόλη) Σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί κεφαλαλγία, δίψα, ναυτία και υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Προστατεύει από βλάβες στο DNA που επάγονται από ραδιενέργεια και UV.
Ε440 (πηκτίνη) Μεγάλες ποσότητες μπορούν να προκαλέσουν προσωρινό μετεωρισμό ή δυσπεψία.
Ε466 (καρβοξυμεθυλικό κυτταρινικό νάτριο) Το Εθνικό Ινστιτούτο της Αμερικής για τον καρκίνο δηλώνει ότι πρέπει να απαγορευθεί ως προσθετικό τροφίμων.
Ε950 (ακετοσουλφαμικό κάλιο) Εχει συσχετισθεί με καρκινογένεση σε ανθρώπους και πειραματόζωα και με βλάβες του νευρικού συστήματος. Απαγορεύεται η χρήση του στις ΗΠΑ και στη Βρετανία.
Ε951 (ασπαρτάμη) Εχει συσχετισθεί με καρκινογένεση σε ανθρώπους και πειραματόζωα και με βλάβες του νευρικού συστήματος. Επίσης άτομα αλλεργικά σε αυτήν εμφανίζουν πονοκέφαλο και βλάβες στον εγκέφαλο. Απαγορεύεται η χρήση του στις ΗΠΑ και στη Βρετανία.
Ε110 (κιτρινοπορτοκαλί S) Ασθμα, ερύθημα, υπερκινητικότητα, κνίδωση, ρινίτιδα, ρινική συμφόρηση, αλλεργίες, υπερευαισθησία, όγκοι νεφρού, χρωμοσωμικές ανωμαλίες, υπογάστριος πόνος, ναυτία και εμετός, δυσπεψία, αυξημένες περιπτώσεις όγκων σε ζώα. Απαγορευμένο στη Νορβηγία.
E150C (εναμμώνιο καραμελόχρωμα) Μείωση των λευκών αιμοσφαιρίων, καταστροφή της Vit Β6, πιθανές βλάβες στα γονίδια, επιβράδυνση της ανάπτυξης, υπερπλασία του εντέρου και των νεφρών. Η HACSG (Hyperactive Children's Support Group) συνιστά να αποφεύγεται καθώς μπορεί να προκαλέσει υπερκινητικότητα.
E160C (εκχύλισμα πάπρικας) Να αποφεύγεται. Εχει απαγορευθεί σε ορισμένες χώρες.
Ε300 (ασκορβικό οξύ) Σε μεγάλες δόσεις προκαλεί διάβρωση των δοντιών, εμετούς, διάρροιες, ναυτία, πέτρες στα νεφρά (αν η ημερήσια δόση ξεπερνά τα 10 gr).
Ε612 (γλουταμινικό μονονάτριο - MSG) Πάρα πολύ τοξικό. Μπορεί να καταστρέψει το νευρικό σύστημα με αποτέλεσμα ασθένειες όπως Χάντινγκτον, Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον. Υψηλός κίνδυνος για εγκύους, παιδιά, ηλικιωμένους, ασθματικούς, υπογλυκαιμικούς και καρδιοπαθείς.
Ε627 (γουανυλικό δινάτριο) και Ε631 (ινοσινικό δινάτριο) Ποδάγρα. Δεν επιτρέπεται σε φαγητά για νεογνά και μικρά παιδιά.
Ε211 (βενζοϊκό νάτριο) Ασθμα, ερύθημα, υπερκινητικότητα. Υποπτο για νευροτοξικές βλάβες.
Ε375 (νιασίνη VitB3) Ημερήσια δόση μεγαλύτερη του 1 mg προκαλεί ηπατική βλάβη, διαβήτη, γαστρίτιδα, βλάβη στους οφθαλμούς και αυξάνει τα επίπεδα του ουρικού οξέος στο αίμα.
Ε950 (ακετοσουλφαμικό κάλιο) Εχει συσχετισθεί με καρκινογένεση σε ανθρώπους και πειραματόζωα και με βλάβες του νευρικού συστήματος. Απαγορεύεται η χρήση του στις ΗΠΑ και στη Βρετανία.
Ε952 (κυκλαμικό οξύ) Εχει συσχετισθεί με καρκινογένεση σε ανθρώπους και πειραματόζωα και με βλάβες του νευρικού συστήματος. Συσχετίζεται επίσης με ημικρανίες και καρκινογόνες βλάβες στους όρχεις ποντικών και στα έμβρυά τους. Απαγορεύεται η χρήση του στις ΗΠΑ και στη Βρετανία.
Καφεΐνη Τοξική σε υψηλές δόσεις. Σχετίζεται με υπέρταση, εμετούς, ημικρανίες, διάρροιες, αϋπνίες, τρέμουλο χεριών, συχνοουρία, αλλά βοηθάει στην παροχή ασβεστίου στον οργανισμό.
Υδροχλωρική κινίνη Ημικρανίες, ναυτία, εμβοές των ώτων, θολωμένη όραση. Το FDA (Food and Drug Administration) συνιστά περιορισμό των δόσεων.
Ταυρίνη Διάρροιες και πεπτικά έλκη λόγω υπερβολικής κατανάλωσης. Οι διαβητικοί και οι υπογλυκαιμικοί ασθενείς θα πρέπει να τη χρησιμοποιούν κάτω από ιατρική επιτήρηση καθώς έχει βρεθεί ότι περιορίζει τη δραστικότητα της ινσουλίνης.
ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Παρουσιάζονται οι κωδικοί αριθμοί Ε για κάθε κατηγορία προσθετικών/συντηρητικών ουσιών
Χρωστικές ουσίες Ε100-180
Συντηρητικές ουσίες Ε200-297
Αντιοξειδωτικές ουσίες Ε300-321
Ομοιογενοποιητές, σταθεροποιητές, πηκτικές ουσίες Ε322-495
Βοηθητικές ουσίες επεξεργασίας Ε500-585
Ουσίες ενισχυτικές της γεύσης Ε620-640
Παράγοντες που βελτιώνουν την εξωτερική όψη (glazing agents) Ε900-948
Αέρια συσκευασίας Ε941-948
Γλυκαντικές ουσίες Ε 950-967
Διάφορες άλλες προσθετικές ουσίες Ε999-1518
Ο κίνδυνος από τα αναψυκτικά
Έρευνα προειδοποιεί πως μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο DΝΑ
Σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία μπορεί να κρύβουν γνωστά ανθρακούχα αναψυκτικά. Σύμφωνα με βρετανική έρευνα, περιέχουν συντηρητικό το οποίο είναι πιθανό να προκαλεί σημαντικές βλάβες στο DΝΑ, οι οποίες συνδέονται με τη γήρανση καθώς και με εκφυλιστικές παθήσεις του νευρικού συστήματος.
Έρευνα βρετανικού πανεπιστημίου, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ιndependent on Sunday», δείχνει ότι ένα συντηρητικό που χρησιμοποιείται σε πολλά αναψυκτικά όπως η Fanta και η Ρepsi Μax έχει την ιδιότητα να μεταλλάσσει το DΝΑ. Το πρόβλημα, που συνήθως συνδέεται με τη γήρανση και την κατάχρηση αλκοόλ, μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση του ήπατος και εκφυλιστικές ασθένειες όπως Πάρκινσον. Τα ευρήματα αυτά μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις σε εκατομμύρια ανθρώπους αγκοσμίως που καταναλώνουν ανθρακούχα αναψυκτικά. Το σίγουρο είναι ότι θα προκαλέσουν και νέες συζητήσεις για την προσθήκη στα τρόφιμα συντηρητικών, τα οποία συνδέονται και με την υπερκινητικότητα σε παιδιά.
Οι μεγαλύτερες ανησυχίες εκφράζονται σχετικά με την ασφάλεια του συντηρητικού Ε211, γνωστού ως βενζοϊκό νάτριο, που χρησιμοποιείται επί δεκαετίες από την παγκόσμια βιομηχανία ανθρακούχων αναψυκτικών, η οποία έχει τζίρο ετησίως 107 δισ. ευρώ.
Το βενζοϊκό νάτριο προέρχεται από το βενζοϊκό οξύ που υπάρχει ιδιαίτερα στα μούρα, αλλά χρησιμοποιείται σε μεγάλες ποσότητες προκειμένου να εμποδίσει την εμφάνιση μούχλας σε αναψυκτικά όπως Sprite, Οasis και Dr. Ρepper. Προστίθεται επίσης σε πίκλες και σάλτσες. Το βενζοϊκό νάτριο βρίσκεται ήδη στο επίκεντρο συζητήσεων για πιθανή πρόκληση καρκίνου διότι όταν αναμειγνύεται με πρόσμειγμα βιταμίνης C στα αναψυκτικά προκαλεί βενζόλη, που είναι καρκινογόνος ουσία. Έρευνα που διεξήγαγε πέρσι η βρετανική Υπηρεσία Τροφίμων έδειξε υψηλά ποσοστά βενζόλης έως και τριπλάσια από τα κανονικά σε 4 μάρκες αναψυκτικών τα οποία και αποσύρθηκαν από την αγορά. Τώρα, ένας ειδικός στη γήρανση στο Πανεπιστήμιο Σέφιλντ, ο οποίος ερευνά το βενζοϊκό νάτριο από το 1999, οπότε και δημοσίευσε μια σχετική έρευνα, αποφάσισε να μιλήσει δημόσια για έναν ακόμα κίνδυνο. Ο καθηγητή Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας Πίτερ Πάιπερ εξέτασε στο εργαστήριο τις επιδράσεις του βενζοϊκού νατρίου σε ζωντανά κύτταρα μαγιάς. Τα όσα ανακάλυψε τον ανησύχησαν: το βενζοϊκό κατέστρεψε σημαντική περιοχή του DΝΑ στον ενεργειακό σταθμό των κυττάρων, το γνωστό μιτοχόνδριο.
Καταστρέφεται το μιτοχόνδριο «Αυτά τα χημικά», δήλωσε ο Πάιπερ στη βρετανική εφημερίδα, «έχουν την ικανότητα να προκαλούν σοβαρές βλάβες στο μιτοχόνδριο σε τέτοιο βαθμό ώστε να το καθιστούν εντελώς ανενεργό: το καταστρέφουν συνολικά. Το μιτοχόνδριο καταναλώνει το οξυγόνο προκειμένου να μας δώσει ενέργεια. Εάν πάθει ζημιά, όπως συμβαίνει σε διάφορες ασθένειες, τότε το κύτταρο αρχίζει να δυσλειτουργεί σημαντικά. Μια σειρά ασθενειών συνδέονται με τη ζημιά αυτού του DΝΑ, το Πάρκινσον και πολλές άλλες νευροεκφυλιστικές ασθένειες, αλλά κυρίως η διαδικασία της γήρανσης». Μετά τις αποκαλύψεις αυτές, πολλοί βουλευτές στη Βρετανία ζήτησαν να επανεξεταστεί επειγόντως η χρήση του βενζοϊκού νατρίου η οποία έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έρευνα που έκανε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το 2000 κατέληξε στο ότι είναι ασφαλές, υπήρχε όμως η σημείωση ότι οι υπάρχουσες πηγές που υποστηρίζουν την άποψη αυτή «είναι περιορισμένες». Όπως διευκρίνισε ο καθηγητής Πάιπερ- η έρευνα του οποίου χρηματοδοτείται από κυβερνητική επιτροπή- τα σχετικά τεστ που έχει κάνει η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων είναι παρωχημένα. «Η βιομηχανία τροφίμων θα ισχυρισθεί ότι αυτά τα συστατικά έχουν δοκιμαστεί και είναι απολύτως ασφαλή. Με τα σύγχρονα κριτήρια για την ασφάλεια των τροφίμων, αυτά τα τεστ είναι ανεπαρκή. Όπως όλα τα πράγματα έτσι και οι εξετάσεις προχωρούν και σήμερα μπορείς να κάνεις ένα πολύ πιο αυστηρό τεστ απ΄ ό,τι πριν από 50 χρόνια». Προέτρεψε μάλιστα τους γονείς να είναι προσεκτικοί όταν αγοράζουν αναψυκτικά με συντηρητικά έως ότου αποδειχθούν ασφαλή.
Εκπρόσωποι της Coca Cola, της Βritvic (που παράγει την Ρepsi Μax και την Diet Ρepsi) καθώς και της Βρετανικής Ένωσης Αναψυκτικών δήλωσαν ότι εναποθέτουν στην κυβέρνηση και τις υπηρεσίες της τον ασφαλή προσδιορισμό των συντηρητικών στα αναψυκτικά.
Τα χημικά στις τροφές μας και τι μπορούν να προκαλέσουν
●Ε102: Ταρτραζίνη: χρωστική ουσία. Μπορεί να προκαλέσει κρίσεις άσθματος και συνδέεται με όζους στον θυρεοειδή ●Ε104: Κίτρινη κινολίνη: χρωστική ουσία. Χρησιμοποιείται και σε φάρμακα αλλά μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα. Απαγορευμένη στις ΗΠΑ και τη Νορβηγία. ●Ε110: Κίτρινο FCR: χρωστική ουσία. Μπορεί να προκαλέσει αλλεργία, ναυτία και προβλήματα στα νεφρά. ● Ε122: Καρμοϊζίνη: χρωστική ουσία. Προέρχεται από την πίσσα. Μπορεί να προκαλέσει άσχημες αντιδράσεις σε ασθματικούς και όσους έχουν αλλεργία στην ασπιρίνη. ● Ε407: Καραγενάνη: πηκτική ουσία. Προέρχεται από τα φύκια και πρόσφατα συνδέθηκε με τον καρκίνο.
(αναδημοσίευση από "Τα Νέα")